راضیه تجار، نویسنده نام آشنا و خوش قلم ادبیات دفاع مقدس و انقلاب است. او در سال 1326 در تهران متولد و دارای مدرک کارشناسی روانشناسی است. از جمله سوابق کاری تجار می توان به «از موسسین انجمن قلم و دبیرانجمن آن، عضو شورای کارگاه رمان، مسئول صفحه ادب و هنر روزنامه جام جم و همکاری17 ساله با این روزنامه، عضو شورای کارگاه رمان، همکاری با پیک قصه نویسی، مدرس و داور داستان نویسی در آموزش و پرورش، عضو هیات علمی بنیاد پروین اعتصامی، عضو شورای فیلم نامه نویسی و ادبیات در بنیاد فارابی، دبیر تحریریه فصلنامه قصه، عضو شورای داستان نویسی بنیاد دفاع مقدس، عضو شورای داستان نویسی بنیاد شهید، عضو شورای داستان نویسی بنیاد جانبازان انقلاب اسلامی، داستان نویس داستان های رئالیستی برای مجله زن روز به مدت نه سال، داستان نویس روزنامه حوادث با نام مریم مهاجر» اشاره کرد.
تجار در داستان‌هایش با نثری شاعرانه و احساسی به نقش زنان در مسائل مربوط به جبهه و جنگ می‌پردازند.
برای بررسی حال روز ادبیات دفاع مقدس و اینکه این ژانر از ادبیات به چه کم و کاستی هایی روبروست، خبرنگار فرهنگی سراج24 به سراغ این نویسنده خوش ذوق رفته که در ذیل محاصل آن را ملاحظه می فرمایید:
خانم تجار به اعتقاد شما، نویسندگی در حوزه دفاع مقدس در جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی دارای چه وضعیتی است؟
من این گونه فکر می کنم خیلی از نویسندگان هستند که بنابر اعتقاد دینی خودشان در راستای اهداف انقلاب و ارزش ها آثاری را خلق و ارائه کرده اند، بعضی هم نه اعتقادی به این مسئله دارند نه به این حوزه وارد شده اند. با همه این ها من فکر می کنم کسانی که در عرصه کتاب دفاع مقدس با اعتقاد قلم می زنند با وجود اینکه شاید تعداد آن ها خیلی نباشد ولی توانسته اند ادبیات ارزشی و انقلابی را هم خلق کنند و هم به پایش بایستند که باعث شده اند به نویسندگی کتاب دفاع مقدس هویت بخشیده شود و این چیز کمی نیست.
خب به نظرتان برای این که افراد بیشتری تمایل به قلم زدن در عرصه دفاع مقدس را پیدا کنند چه باید کرد؟
مسئله آموزش و تربیت در این زمینه خیلی مهم است تا نویسندگان از نظر ساختاری شناخت درستی نسبت به موضوع دفاع مقدس پیدا کنند و آن را جدی بگیرند. از همه مهمتر اینکه از نظر زیرساخت های فکری باید متقاعد شوند؛ یعنی اول مقوله دفاع مقدس و ارزش های آن را باور کنند و بدانند کجا باید بایستند.
به نظرم پس از این باید تمرین و تلاش کنند تا یک نویسنده خوب باشند و با آثار ضعیف از ارزش های دفاع مقدس، دفاع بد نکنند. دفاع بد بیشترین ضربه را به هنر نویسندگی در عرصه دفاع مقدس می زند. واقعا باید تسلط پیدا کنند، کسانی باید به این حوزه بیایند و بنویسند و کار ارائه دهند که حرفی برای گفتن داشته باشند و توانمند باشند تا اثری را که خلق می کنند بر دل بنشینندو این خیلی مهم است.
الان شما فکر می کنید اقبال عمومی در زمینه مطالعه کتب دفاع مقدس به چه شکلی است؟ مردم چقدر این کتاب ها را مطالعه می کنند؟
آمار این چنینی را باید از میان پژوهش ها استخراج کرد ولی من فکر می کنم اقبال عمومی نسبت به خواندن خاطرات دفاع مقدس بیشتر از دیگر کتب این حوزه است. الان در قالب خاطرات وقتی کاری عرضه می شود خواننده خودش را دارد و خیلی زود خواننده پیدا می کند ولی در این زمینه نیز باید سلیقه را نیز باید بالا برد. یعنی نویسندگان با تکیه بر همان خاطرات و واقعیت ها از تخیل هم استفاده کنند و داستان های لطیف و زیبا با ساختار محکم ارائه دهند که هم خواص توجه کنند و هم توده مردم که البته این خیلی ایده آل است.
به نظر شما در این زمینه تاثیر بر مخاطب و خواننده فقط نویسنده نقش دارد؟
نه برای اینکه بتوان تاثیر بالایی بر مخاطب گذاشت و آن را جذب کرد فقط نویسنده موثر نیست. یک چرخه ای باید حرکت کند تا این اتفاق بیفتد. بحث آموزش و تربیت نسل جدید نویسنده و به موقع چاپ شدن کارها با یک فرمت و شکل زیبا نیز موثر است. اصلا باید مخاطب شناسی صورت بگیرد در زمینه طراحی جلد تا مثل دهه اول انقلاب کتاب ها با جلدهای کلیشه ای بیرون نیاید که بگویند این ها زیر خاکی هستند.
بعد هم مسئله این است که قلم را به دست نویسندگان ضعیف ندهند؛ چون بعضی ها کار را به کسانی سفارش می دهند که توانایی بالایی در خلق اثر ندارند. برخی کارها را به نویسندگانی می سپارند که به ارائه کارهایی می پردازند که تکراری است و اگر نگاه نویی در آن نباشد و طراواتی دیده نشود بیشتر به ادبیات دفاع مقدس ضربه می زند.
ارزیابی شما از عملکرد نهادهایی که به تولید کتب دفاع مقدس می پردازند چیست؟
من فکر می کنم حوزه هنری توانسته است در این زمینه خوب کار کند ولی الان بر عکس آن دهه ای که نویسندگان دیده می شدند، بیشتر به مقوله گردآوری خاطرات و این چیزها دارد توجه می شود. به اعتقاد من این نهادها باید تمرکز خود را بیشتر بر ارائه داستان های خلاقانه و داستان های کوتاه خوب بگذارند و این موضوعات دغدغه آن ها باشد ولی اکنون این موضوع کمرنگ شده است و بیشتر به خاطره نویسی تاکید دارند البته اتفاقا این هم خوب است و باید باشد ولی در کنارش به رمان محض و داستان های کوتاه خلاقانه باید بیشتر توجه شود.
